به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام و المسلمین مهدی غلامعلی، در نشست علمی « جایگاه و تاثیر امام رضا(ع) بر احادیث شیعه» که در سالن جلسات انجمن های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد، اظهارداشت: دوران 20 ساله امامت حضرت، جامعه اسلامی با سه رویداد مهم و تاثیر گذار «دورن مذهبی »، «فرامذهبی» و «گسترش احادیث سیره» مواجه گردید و موجب شد علمکرد امام رضا(ع) نسبت به سه ائمه بعد از خودش شکوفاتر گردد.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان این که اگر احادیث شیعه را یک بدنه حساب کنیم، هر امامی در این بدنه نقش ویژه ای داشته است، به طوری که ما فقه شیعه را فقه جعفری می‌خوانیم، فقه ما غالباً از احادیث امام باقر (ع) و امام صادق(ع) است، اگر فقه ما فقه جعفری باشد، فقه اعتقادی ما رضوی و بیشتر احادیث اعتقادی و کلامی ما از امام رضا (ع) است.

حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی یادآور شد: طول عمر امام رضا (ع) 55 سال است و 20 سال دوره امامت و 35 سال نیز به عنوان محدث بوده است.

وی ضمن تبریک روز خبرنگار به اصحاب رسانه و نقش کاتبان به عنوان اصحاب رسانه در طول تاریخ اشاره کرد و گفت: اگر ائمه اطهار(ع) در آن روزگار از نعمت اندک چند خبرنگار بهره مند بودند امروز دهها هزار حدیث در دسترس ما قرار داشت.

 رئیس مرکز آموزش های الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث افزود: در دوران خلافت امام علی (ع)  و دوران ولیعهدی امام رضا (ع) کاتبان حدیث در اختیار این بزرگواران قرار داشتند، همین عامل سبب شده است که تعداد احادیث آن ائمه (ع) و همچنین امام صادق(ع) به جهت حضور 4هزار شاگرد بیش از سایر ائمه اطهارعلیهم السلام می باشد.

حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی بیان داشت: دو رخداد مهم درون مذهبی و فرامذهبی در دوران امامت امام رضا (ع) رخ داد که باعث شد بیشتر احادیث امام رضا (ع) احادیث اعتقادی و کلامی باشد، اتفاق درون مذهبی مربوط به ظهور فرقه انحرافی واقفیه بود که این فرقه  به خاطر طمع دنیا، امامت امام رضا (ع) را انکار کردند و فرقه هفت امامی شدند و می‌گفتند که امام کاظم (ع) روزی بر می‌گردد و قیام می‌کند.

وی ادامه داد: در دوران امامت امام رضا (ع) بخش قابل توجهی از خواص جامعه و بزرگان شیعه به واقفیه پیوستند و منکر امامت امام رضا (ع) شدند و امام کاظم (ع) را مهدی موعود نامیدند و این مسأله باعث شد که امام رضا (ع) در 20 سال پایانی عمر گهربار خود به مبارزه با این گروه بپردازد، به طوری که حضور واقفیه ضربه زیادی به امام رضا (ع) وارد کرد، به طوری که این فرقه  تا قرن پنجم حضور داشتند، امام رضا (ع) در این دوران، بحث‌های امامت را علنی کردند و مجبور شدند که بحث امامت را که یکی از اسرار شیعه بود، را علنی ساختند.

عضو انجمن حدیث حوزه بیان داشت: در دوران امامت امام رضا (ع)، برای نخستین بار بحث عصمت ائمه علنی شد، به طوری که حضرت در حضور مأمون با اشاره به آیات قرآن کریم به لزوم وجود امام در جامعه اشاره می‌کند و اثبات می‌کند که امام باید وجود داشته باشد و امام باید معصوم و از اهل بیت (ع) باشد.

وی گفت: گسترش احادیث امامت نتیجه تلاش امام رضا (ع) بود، در روایات و زندگانی اهل بیت (ع) تا دوران امام رضا (ع)، کرامت‌های زیادی از اهل بیت (ع) نقل نشده است، در حالی که امام رضا (ع) در مکان‌های مختلف کرامات و مسائل غیبی فراوانی نشان داده است.

حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی بیان کرد: در دوران امام رضا (ع)، انحراف درون مذهبی از جانب واقفیه در جامعه رخ داد، اتفاق دوم، بحث گسترش گروه‌های مختلف کلامی در جامعه آن روز است.

وی یادآور شد: در دوران امام رضا (ع) نهضت ترجمه رخ داد و آثار باستانی زیادی از جمله آثار هند باستان، ایران باستان، یونان باستان ترجمه شده بود که نگاه آنها در مورد خدا و قیامت با نگاه و اعتقادات اسلام متفاوت بود، این مسأله باعث ایجاد گروه‌ها و فکرهای مختلف در جامعه شد.

عضو هیات مدیره انجمن حدیث حوزه افزود: در این دوران، روحانیون اهل سنت نمی توانستند به سئوالات گروه‌های مختلف کلامی پاسخ دهند و مأمون بارها جلسات مناظره ای تشکیل داد که امام رضا (ع) با گروه‌های مختلف مباحثه کردند و به اثبات مباحث اعتقادی پرداختند، در احادیث اهل سنت برخی اعتقادات یهودیان وارد شده بود و امام رضا (ع) به زیبایی به این سوالات پاسخ می‌دادند، همچنین امام رضا (ع) با بزرگ یهودیان، بزرگ مسیحیان، بزرگ زرتشتیان، بزرگ صابئین مناظرات مختلفی انجام دادند؛ اشراف حضرت به کتاب‌های ادیان و فرقه‌های مختلف کامل بود و بزرگان ادیان به این مسأله اقرار کرده اند.

این کارشناس علوم دینی ادامه داد:  ما در دوران امامت امام رضا (ع)، گسترش احادیث سیره را داریم، ما گزارش چندانی از سیره اهل بیت (ع) نداریم و تنها سیره چند تن از اهل بیت (ع) از جمله سیره پیامبر گرامی اسلام (ص)، امام علی (ع)، امام صادق (ع) و امام رضا (ع) را در متون دینی شیعه داریم.

وی افزود: در بیان سیره امام رضا (ع)، فردی به نام رجاء ابن ابی ضحاک، خواهرزاده فضل بن سهل امام را در سفر مدینه به مرو همراهی می‌کرد و بنا به سفارش مأمون، تمام حالت‌های آن حضرت را زیر نظر گرفته بود  و گزارشی از سیره آن حضرت را در این سفر بیان می‌کند که بسیار زیباست و به دست ما رسیده است.

حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی با اشاره به تعداد احادیث جمع آوری شده نزد ما به کتاب « مسند الرضا» ی استاد عطاردی اشاره کرد و گفت: در کتاب «مسند الرضا» مجموعه احادیث امام رضا (ع) را 2427 حدیث و روایت عنوان کرده است که هزار و 38 روایت فقهی، 800 روایت اعتقادی، 204 روایت تفسیری و مابقی اخلاقی، دعا و ... است.

وی بیان داشت: اگر چه تعداد روایت‌های فقهی امام رضا (ع) 40 درصد است، اما تعداد صفحه‌های روایت‌های اعتقادی حضرت بیشتر است، همچنین 55 درصد احادیث امام ،  کلامی و اعتقادی است.

پایان پیام  313/17